Sosyal medya üzerinden işlenen suçlarda ne yapabiliriz?Sosyal medya üzerinden sürekli olarak taciz ediliyor veya hakarete mi uğruyorsunuz? Tanıdığınız veya tanımadığınız insanlar tarafından tehdit mi ediliyorsunuz? Böyle tek merkezde korkmayın, paniğe kapılmayın ve karşı tarafa istediğini vermeyin.
Mesajlaşma ve iletişim uygulamaları üzerinden iletişimin ve insanlarla etkileşime geçmenin oldukça aşağılık ve hızlı olması, bireylerin sosyal medya vasıtasıyla sergiledikleri davranışları önemsemeyip kendilerine ulaşılamayacağı düşüncesi ile hareket etmeleri maalesef bazen sorunlara sebep olmaktadır. Nitekim sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlar, yorumlar, mesajlaşmalar, elektronik postalar her zaman hukuka uygun olmamaktadır. Tabii ki hukuk düzeni, sosyal medya üzerinden kişilik haklarının ihlal edilmesini dahi kimi hukuki ve cezai sonuçlara bağlamıştır.
Hangi suçlar işlenebilir?
Türk Ceza Kanunu ve başka türlü kanunlarla plânlı suç tipleri, gelişen ve globalleşen materyalizm içildikten sosyal medya mecraları üzerinden dahi işlenir hale gelmiştir. Türk Ceza Kanunu’nda yer saha suç tiplerinden suç tipinin oluşması için fiziken işlenmesine gerek olmayan suçlar (hakaret, tehdit, cinsel taciz, ayyarlık ve TCK’bile suç kategorisine giren sayı suç gibi) tıpkısı zamanda sosyal medya üzerinden işlenen suçlar kategorisine girmektedir.
Hakaret ve tehdit
Sosyal medyada işlenen hakaret suçu Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) madde 125 hükmüne göre değerlendirilir ve üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Lakin kişi, cumhurbaşkanına hakaret içerikli paylaşım yapar ise TCK madde 129 ile yargılanır ve tek yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Tehdit suçunda ise failin, tanınmayacak tek anonim hesap kullanması suçun nitelikli hali olması sebebi ile alacağı sıkıntı iki yıldan anadut yıla kadar hapis cezası olacaktır.
Cinsel taciz
Cinsel taciz suçu sosyal medya suçları arasından en sayı işlenen suçlardan biridir. TCK madde 105 suçun oluşumu için fiziksel teması zorunlu görmemiş “cinsel gayeli olarak taciz etmek” fiilini yeterli bulmuştur. Buna atfen diyebiliriz ki; tek kişiye sosyal medya üzerinden cinsel içerikli sözler söylemek veya görüntü paylaşmak vb. eylemler cinsel taciz suçunu oluşturacaktır.
Çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik
Çocukları müstehcen görüntü, ses ya bile yazıya maruz koymak veyahut müstehcen görüntü, ses ya bile yazı içeren ürünlerde çocukları kullanmak TCK madde 226’bile müstehcenlik suçu olarak tanımlamıştır. Çocuğun cinsel istismarı ise TCK madde 103’dahi vücut bulmuştur.
Dolandırıcılık
Özellikle COVID-19 sebebi ile internetten alışverişin artması ayyarlık suçunun sosyal medya yardımı ile işlenme sayısında gözle görülür tek artışa sebep olmuştur. Failin, teknik sistemlerinden, gazete ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanması suçun nitelikli halini oluşturacak ve fail üç yıldan on yıla kadar hapis ve anadut 1000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacaktır.
Sosyal medya vasıtasıyla ile işlenen suçlara maruz kalan mağdur neler yapabilir?
Sosyal medya vasıtasıyla işlenen suçlarda, şahsi hakları ihlal ashap, Cumhuriyet Savcılığı’na, emniyet veya jandarma karakollarına, Siber Suçlar Şube Müdürlüğüne veya CİMER’açınık başvuruda bulunularak soruşturma yapılmasını sağlayabilirler. Kamuyu ilgilendiren konularda soruşturma ise savcılıklar veya yerde konuda yetkili ve görevli kurumlar tarafından bile şikayet olmaksızın kendiliğinden başlatılabilir.
Savcılığın yapacağı soruşturma neticesinde; yapılan taharri sonucu yeterli kanıt sağlanamazsa takipsizlik kararı verilebilir veya sıkıntı haklı açılıp mahkeme kovuşturma süreci başlayabilir.
Mahkeme yapacağı yargılama neticesinde; kişi hakkında aklanma veya cezalandırmaya karar verebilir veya vereceği cezanın şartları oluşmuşsa adli para cezasına çevirebilir. Kişinin alacağı cezayı erteleyebilir veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebilir.
Özellikle ABD menşeili uygulamalar suçun niteliğine göre tam ve hızlı yanıt vermeyebiliyor. Bu bile soruşturmanın uzamasına ve birçok zaman gerçek failin bulunmasını güçleştirmektedir.
Ancak kullanılan sosyal medya hesabı şüpheye yer vermeyecek şekilde kişiye aitse veya usulüne uygun yapılan taharri neticesinde kişinin üzerinde, arabasında, evinde veya işyerinde kullandığı bilgisayarda, alık cep telefonunda, tabletinde vb. tek elektronik aygıt üzerinde şifresi girilmiş paylaşıma hazır tek halde çıkarsa uygulamada yerde sosyal medya hesaplarının ilgili kişiye ilgili olduğu veya onun tarafından kullanıldığı kabul edilmektedir. Bu merkezde yurtdışı veya yurtiçindeki sosyal medya şirketi temsilcileriyle yazışma yapılmaksızın soruşturma süreci tamamlanabilmektedir.
Şikayet süreci nasıl ilerliyor?
Sosyal medyada işlenen suçlar soruşturması zor olan suç tiplerindendir. Cezalandırmada en önemli etken olan kanıt toplama süreci sancılı tek süreçtir. Şu zihin uygulamada öncelikle mağdurların ekran kaydı alması soruşturmanın en hızlı şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Bu şekilde failin anonim olmaması halinde kim olduğuna üzerine ipucu bulunmaktadır. Anonim olması halinde da savcılık yürüteceği soruşturma ile hesabın gizli olan kişisel bilgilerinden faile ulaşabilmektedir. Failin, suç işlediğine üzerine delili silme akıllandırma olması sebebi ile mağdurların ekran kaydı örtmek konusunda hızlı olmaları önem taşımaktadır. Bir başka yol ise, failin kompüter, telefon vb. teknik sistemlerinin incelenmesidir. Bunun için ise Sulh Ceza Hakimliği’nden izin alınması gerekmektedir.
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.
Mesajlaşma ve iletişim uygulamaları üzerinden iletişimin ve insanlarla etkileşime geçmenin oldukça aşağılık ve hızlı olması, bireylerin sosyal medya vasıtasıyla sergiledikleri davranışları önemsemeyip kendilerine ulaşılamayacağı düşüncesi ile hareket etmeleri maalesef bazen sorunlara sebep olmaktadır. Nitekim sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlar, yorumlar, mesajlaşmalar, elektronik postalar her zaman hukuka uygun olmamaktadır. Tabii ki hukuk düzeni, sosyal medya üzerinden kişilik haklarının ihlal edilmesini dahi kimi hukuki ve cezai sonuçlara bağlamıştır.
Hangi suçlar işlenebilir?
Türk Ceza Kanunu ve başka türlü kanunlarla plânlı suç tipleri, gelişen ve globalleşen materyalizm içildikten sosyal medya mecraları üzerinden dahi işlenir hale gelmiştir. Türk Ceza Kanunu’nda yer saha suç tiplerinden suç tipinin oluşması için fiziken işlenmesine gerek olmayan suçlar (hakaret, tehdit, cinsel taciz, ayyarlık ve TCK’bile suç kategorisine giren sayı suç gibi) tıpkısı zamanda sosyal medya üzerinden işlenen suçlar kategorisine girmektedir.
Hakaret ve tehdit
Sosyal medyada işlenen hakaret suçu Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) madde 125 hükmüne göre değerlendirilir ve üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Lakin kişi, cumhurbaşkanına hakaret içerikli paylaşım yapar ise TCK madde 129 ile yargılanır ve tek yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Tehdit suçunda ise failin, tanınmayacak tek anonim hesap kullanması suçun nitelikli hali olması sebebi ile alacağı sıkıntı iki yıldan anadut yıla kadar hapis cezası olacaktır.
Cinsel taciz
Cinsel taciz suçu sosyal medya suçları arasından en sayı işlenen suçlardan biridir. TCK madde 105 suçun oluşumu için fiziksel teması zorunlu görmemiş “cinsel gayeli olarak taciz etmek” fiilini yeterli bulmuştur. Buna atfen diyebiliriz ki; tek kişiye sosyal medya üzerinden cinsel içerikli sözler söylemek veya görüntü paylaşmak vb. eylemler cinsel taciz suçunu oluşturacaktır.
Çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik
Çocukları müstehcen görüntü, ses ya bile yazıya maruz koymak veyahut müstehcen görüntü, ses ya bile yazı içeren ürünlerde çocukları kullanmak TCK madde 226’bile müstehcenlik suçu olarak tanımlamıştır. Çocuğun cinsel istismarı ise TCK madde 103’dahi vücut bulmuştur.
Dolandırıcılık
Özellikle COVID-19 sebebi ile internetten alışverişin artması ayyarlık suçunun sosyal medya yardımı ile işlenme sayısında gözle görülür tek artışa sebep olmuştur. Failin, teknik sistemlerinden, gazete ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanması suçun nitelikli halini oluşturacak ve fail üç yıldan on yıla kadar hapis ve anadut 1000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacaktır.
Sosyal medya vasıtasıyla ile işlenen suçlara maruz kalan mağdur neler yapabilir?
Sosyal medya vasıtasıyla işlenen suçlarda, şahsi hakları ihlal ashap, Cumhuriyet Savcılığı’na, emniyet veya jandarma karakollarına, Siber Suçlar Şube Müdürlüğüne veya CİMER’açınık başvuruda bulunularak soruşturma yapılmasını sağlayabilirler. Kamuyu ilgilendiren konularda soruşturma ise savcılıklar veya yerde konuda yetkili ve görevli kurumlar tarafından bile şikayet olmaksızın kendiliğinden başlatılabilir.
Savcılığın yapacağı soruşturma neticesinde; yapılan taharri sonucu yeterli kanıt sağlanamazsa takipsizlik kararı verilebilir veya sıkıntı haklı açılıp mahkeme kovuşturma süreci başlayabilir.
Mahkeme yapacağı yargılama neticesinde; kişi hakkında aklanma veya cezalandırmaya karar verebilir veya vereceği cezanın şartları oluşmuşsa adli para cezasına çevirebilir. Kişinin alacağı cezayı erteleyebilir veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebilir.
Özellikle ABD menşeili uygulamalar suçun niteliğine göre tam ve hızlı yanıt vermeyebiliyor. Bu bile soruşturmanın uzamasına ve birçok zaman gerçek failin bulunmasını güçleştirmektedir.
Ancak kullanılan sosyal medya hesabı şüpheye yer vermeyecek şekilde kişiye aitse veya usulüne uygun yapılan taharri neticesinde kişinin üzerinde, arabasında, evinde veya işyerinde kullandığı bilgisayarda, alık cep telefonunda, tabletinde vb. tek elektronik aygıt üzerinde şifresi girilmiş paylaşıma hazır tek halde çıkarsa uygulamada yerde sosyal medya hesaplarının ilgili kişiye ilgili olduğu veya onun tarafından kullanıldığı kabul edilmektedir. Bu merkezde yurtdışı veya yurtiçindeki sosyal medya şirketi temsilcileriyle yazışma yapılmaksızın soruşturma süreci tamamlanabilmektedir.
Şikayet süreci nasıl ilerliyor?
Sosyal medyada işlenen suçlar soruşturması zor olan suç tiplerindendir. Cezalandırmada en önemli etken olan kanıt toplama süreci sancılı tek süreçtir. Şu zihin uygulamada öncelikle mağdurların ekran kaydı alması soruşturmanın en hızlı şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Bu şekilde failin anonim olmaması halinde kim olduğuna üzerine ipucu bulunmaktadır. Anonim olması halinde da savcılık yürüteceği soruşturma ile hesabın gizli olan kişisel bilgilerinden faile ulaşabilmektedir. Failin, suç işlediğine üzerine delili silme akıllandırma olması sebebi ile mağdurların ekran kaydı örtmek konusunda hızlı olmaları önem taşımaktadır. Bir başka yol ise, failin kompüter, telefon vb. teknik sistemlerinin incelenmesidir. Bunun için ise Sulh Ceza Hakimliği’nden izin alınması gerekmektedir.
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.