Gelgit Hangi Ülkelerde Görülür ?

Bengu

New member
Gelgit Hangi Ülkelerde Görülür?

Gelgit, okyanusların ve denizlerin sularının, Dünya'nın dönmesi ve ay ile güneşin çekim kuvvetlerinin etkisiyle düzenli olarak yükselip alçalması olayıdır. Gelgitler, dünya üzerindeki her kıyıda farklı şiddetlerde görülür ve bu olayın etkisi birçok ülkede farklı şekilde hissedilir. Gelgit, denizlerin hareketiyle şekillenen deniz yaşamı, kıyı ekosistemleri ve balıkçılık gibi alanlarda büyük öneme sahiptir. Peki, gelgit hangi ülkelerde daha belirgin şekilde görülür?

Gelgit Olayı Nedir?

Gelgit, Dünya'nın dönme hareketi ve Ay ile Güneş'in çekim kuvvetleri nedeniyle okyanuslardaki su seviyesinin yükselip alçalmasıdır. Ay'ın çekim gücü en önemli etkendir, ancak Güneş'in de gelgit üzerinde bir etkisi vardır. Gelgitler genellikle 12 saatlik bir döngüde meydana gelir ve bu döngüde iki yüksek gelgit ve iki alçak gelgit gerçekleşir. Yüksek gelgit, su seviyesinin en yüksek olduğu zaman, alçak gelgit ise su seviyesinin en düşük olduğu zamandır. Gelgitlerin yüksekliği ve süresi, yerel coğrafi özelliklere ve mevsimsel değişikliklere bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Gelgit Hangi Ülkelerde Görülür?

Gelgitler dünya çapında görülen bir olgudur, ancak bazı bölgelerde daha belirgin hale gelir. Gelgitin şiddeti, kıyıların şekli, okyanus akıntıları, Ay'ın ve Güneş'in konumu gibi faktörlerden etkilenir. Gelgitlerin en fazla görüldüğü ülkeler genellikle denize kıyısı olan ülkeler ve okyanuslara yakın olan coğrafyalarla sınırlıdır.

1. Kanada

Kanada, dünyada en büyük gelgit farklarının görüldüğü ülkelerden biridir. Özellikle Bay of Fundy bölgesi, dünyanın en yüksek gelgit farklarına sahip yerlerden biridir. Bu bölgedeki gelgit farkı 16 metreye kadar ulaşabilir. Kanada'daki gelgitler, özellikle balıkçılık ve deniz taşımacılığı için büyük önem taşır.

2. ABD

Amerika Birleşik Devletleri, gelgit olaylarının yoğun olarak görüldüğü bir diğer ülkedir. Özellikle doğu kıyısındaki Maine, Massachusetts ve Virginia gibi eyaletlerde gelgitler oldukça belirgindir. Ayrıca, Batı kıyısındaki Kaliforniya, Washington ve Oregon gibi bölgelerde de gelgitler önemli bir yer tutar. ABD'deki gelgitler, kıyı şeridindeki ekosistemleri besler ve deniz canlılarının yaşam döngüsünü etkiler.

3. İngiltere

Birleşik Krallık, gelgitlerin belirgin olarak görüldüğü ülkelerden biridir. Özellikle Güneydoğu İngiltere'nin kıyılarında yüksek gelgitler yaşanır. İngiltere'deki Thames Nehri gibi bazı nehirlerde gelgit etkisi oldukça fazladır. Gelgit, İngiltere'deki deniz taşımacılığı ve balıkçılık için de kritik bir rol oynar.

4. Fransa

Fransa'nın batı kıyıları, gelgitlerin önemli şekilde etkilediği bir bölgedir. Bretagne bölgesi, gelgitlerin şiddetli olduğu yerlerden biridir. Fransa'nın Normandiya kıyıları da yüksek gelgitlere sahip bölgeler arasındadır. Bu bölgedeki gelgit farkı, bazen 10 metreyi aşabilir.

5. Avustralya

Avustralya, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan bir ada ülkesidir ve burada da gelgitler önemli bir fenomen olarak karşımıza çıkar. Özellikle kuzeydoğu kıyılarındaki Queensland bölgesinde, gelgitlerin etkisi oldukça fazladır. Buradaki bazı kıyılar, gelgitlerin yüksekliğinin 5 metreyi geçtiği alanlar arasında yer alır.

6. Norveç

Norveç'in kuzey kıyılarında da gelgitler oldukça belirgindir. Norveç’in fiordları ve açık denizle bağlantılı bölgelerinde gelgitler 3 ila 4 metreye kadar yükselir. Ancak, kuzey bölgelerinde gelgitlerin şiddeti daha düşük olsa da, bu doğal olayın denizcilik ve balıkçılık açısından önemli bir yeri vardır.

7. Japonya

Japonya, Pasifik Okyanusu’na kıyısı olan bir diğer ülkedir ve burada da gelgitler yaygın olarak görülür. Özellikle Japonya’nın batı kıyısında, Kyushu Adası ve Honshu Adası'nın bazı bölgelerinde gelgitler etkili olmaktadır. Japonya’daki gelgitler, kıyı ekosistemlerinin ve deniz taşımacılığının işleyişini etkiler.

8. Endonezya

Endonezya, okyanusların birleşim noktasında yer aldığı için, burada da gelgitler yaygın bir şekilde görülür. Ülkenin birçok kıyısında düzenli olarak alçak ve yüksek gelgitler meydana gelir. Özellikle Sumatra, Java ve Borneo adalarındaki kıyılarda etkili olan gelgitler, deniz biyolojisi açısından da önemlidir.

9. Çin

Çin, geniş bir deniz kıyısına sahip olduğu için gelgit olaylarının görüldüğü önemli bir ülkedir. Özellikle Çin’in doğusunda, Şanghay ve Ningbo gibi kıyı şehirlerinde gelgitler sıklıkla yaşanır. Çin’deki gelgitler, limanların işlemesi, deniz taşımacılığı ve kıyı ekosistemlerinin korunması açısından kritik bir rol oynar.

Gelgit Olaylarının Ekonomik ve Ekolojik Etkileri

Gelgitlerin, dünya ekonomisi üzerinde önemli etkileri vardır. Bu etkiler, balıkçılık, deniz taşımacılığı, enerji üretimi ve kıyı şehirlerinin ekosistemleri üzerinde gözlemlenebilir. Örneğin, Kanada'daki Bay of Fundy gibi yerlerde gelgitlerin yüksekliği, balıkçılıkla uğraşan insanlar için büyük bir avantaj sunar. Ancak, gelgitlerin şiddetli olduğu bazı kıyı bölgelerinde, yerleşim alanlarının su baskınlarıyla karşılaşması olasılığı da bulunmaktadır.

Ekolojik açıdan bakıldığında, gelgitler, kıyı ekosistemlerinin dinamiklerini etkiler. Yüksek gelgitler sırasında deniz yaşamı farklı şekillerde beslenir, düşük gelgitlerde ise sahil ekosistemleri zarar görmeden yeniden yapılanabilir. Bu, bazı deniz canlılarının beslenme düzenlerini ve üreme döngülerini doğrudan etkiler.

Sonuç olarak Gelgit Olayları Hangi Ülkelerde Görülür?

Gelgit, deniz kıyısındaki birçok ülkede görülen bir doğal olaydır. Kanada, ABD, İngiltere, Fransa, Avustralya, Norveç, Japonya, Endonezya ve Çin gibi ülkeler, gelgitlerin etkilerini yoğun bir şekilde hisseden yerlerdir. Her bir bölgedeki gelgit şiddeti ve sıklığı, yerel coğrafi faktörlere ve okyanus akıntılarına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Gelgitler, denizcilik, balıkçılık, ekosistemler ve kıyı şehirleri için kritik öneme sahip bir doğa olayıdır.