Uzman isim uyardı: Karbonmonoksit zehirlenmelerine dikkat

fator

New member
Uzman isim uyardı: Karbonmonoksit zehirlenmelerine dikkat



28.12.2022 12:16
Haber Kaynağı: İHA


Kış aylarında kalan CO zehirlenmelerine uyanıklık cazip Düzce Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Cihat Demir, zehirlenme durumunda tanı, ilk yardım ve korunma yolları konusunda hayati bilgiler paylaştı.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin muhtemelen coşkulu bulunmasından festekiz var olan tek hâl olduğuna işaret fail Doç. Dr. Demir, bölgemiz için farkındalığın yüksek olması gereken sağlık sorunları arasında yer aldığını dile getirdi.

CO kokusuz, renksiz, tatsız, maruziyet ortamına ve süresine tâbi ölüme neden olabilecek tek gaz olduğunu tamlayan Doç. Dr. Demir, “Karbon içeren yakıtların yanması esnasında açığa menfaat. Araba yakıtı, küçük motorlar, jeneratörler, ızgara, şömine, mangal, fırın, propanlı kamp ısıtıcıları, kalorifer kazanı ve sobalar, CO kaynaklarına örnek olarak verilebilir. İç mekanlarda birikerek, o havayı soluyan bakteri zehirlenmeye yol açabilir. Özellikle kış aylarında ısınma ihtiyacı arttığında henüz sayı gündeme gelse dahi, yangınla ilişkili ölümlerden dahi yüksek oranda sorumludur. Lodos, ters rüzgar, kalitesiz yakıt kullanımı, soba kurum ve yakma hataları, tesisat hataları, tıkalı bacalar, dalgınlık zehirlenme açısından risk oluşturur” niteleyerek konuştu.


Karbonmonoksitin kandaki kırmızı hücrelere oksijenden 240 kat henüz hızlı intisap özelliğine sahip olduğu sınamak veren Demir, dokulara oksijen taşınmasında ve kullanımında bozulmaya yol açtığını vurguladı.

“Hızlı tanınmalı ve erken müdahale edilmeli”

En yaygın semptomların göz ağrısı, göz dönmesi, halsizlik, mide rahatsızlığı, kusma olduğunu dile getiren Demir, “Kiraz kırmızısı formaları rengi sayı nadir görülmektedir. Özellikle kapalı ortamlarda henüz sayı vakit geçirilen ve ısınma ihtiyacının arttığı kış aylarında hekimlerin separatör tanıda mutlaka akılda tutmaları gereken ve tanıda yüksek şüphe gerektiren konulardan birisidir. Semptomları özellik sunma etmeyen, genellikle grip benzer olarak tanımlanan hafif zehirlenmelerde hastaların bile yerde konuda farkındalığının yüksek olması tanı açısından önem sunma etmektedir. Ciddi zehirlenmeler ise göğüs ağrısı, akciğer ödemi, ritim bozuklukları gibi kardiyolojik veya nöbet, şuur bozukluğu, baygınlık gibi nörolojik semptomlarla gelebilir ve ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle hızlı tanınmalı ve erken müdahale edilmeli. Çok fazla CO solursanız, bayılmanıza veya ölmenize neden olabilir. Uyuyan veya sarhoş olan kişiler, semptom göstermeden önce CO zehirlenmesinden ölebilirler. Bebekler, gebeler, yaşlılar ve kronik kalp ve akciğer hastalıkları olanların etkilenme riski henüz hızlı olabilmektedir” dedi.

Karbonmonoksit tanısı hakkında bile bilgiler paylaşan Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Demir, açıklamasına şu şekilde sürme etti: “Öncelikle iyi tek öykü alınmalı, maruziyet sorgulanmalı, başka karı üyelerinde nitelik semptomların olup olmadığı öğrenilmelidir. Objektif olarak sayı hızlı şekilde sonucunu alabildiğimiz kan gazında karboksihemoglobin (COHb) düzeyi ile tanı konulmaktadır. Bu seviye yüzde 3’açınık kadar normal olarak görülebilse dahi sigara içicilerinde yüzde 10 düzeyine kadar ulaşabilmektedir. Ciddi semptomu olan hastalarda herhangi tek muvazenesiz yüksek üstün ciddi zehirlenme olarak kabul edilir. Standart pulse oximetreler karbonmonoksit zehirlenmesini tespit edemez. Ancak bazen parmak ucu pulse CO-oksimetreler hem nabız hem oksijen satürasyonu hem dahi COHb düzeyini gösterdiği için kullanılabilir. Hasta maruziyet ortamından çıktıktan az saat sonra hastaneye başvurmuşsa COHb testinin kullanışlılığı azalır. Acil serviste tanı ve tedavi için gerekli olan durumlarda kan şekeri, etanol, elektrokardiyogram, kardiyak testler, serum biyokimya, tam kan sayımı, akciğer ve muhakeme görüntülemesi gibi bazen başka testler istenebilmektedir.”

“Maruz kalan kişi hızlıca o ortamdan uzaklaştırılmalı”

Acil hekimlerinin kritik hastalarda her zaman ABC denilen havayolu-solunum-deveran güvenliğini sağlamaya çalıştıklarını ifade fail Doç. Dr. Demir, “ Tedavinin esas ayağı; karbonmonoksite maruz kalan kişinin hızlıca o ortamdan uzaklaştırılması ve hastanın semptomları çözülene kadar genellikle 4 saat yüzde yüz oksijen uygulanmasıdır. Hastanın mevcut akıllandırma seri nörolojik fal yapılarak değerlendirilir. Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT), yüzde 25 düzeyinin üzerinde ciddi asidoz varlığında veya kardiyak, nörolojik semptom varlığında uygulanmaktadır. Bu seviye biraz henüz az değerlerde gebelerde tedavi seçeneği olarak kullanılabilmektedir. COHb yarılanma ömrü normal oda havasında 4 saat ise yerde süre HBOT ile 90 dk’nın altına düşmektedir. Ayrıca geç nöropsikiyatrik sendromu önlemede dahi faydalı olabilmektedir” şeklinde konuştu.

Zehirlenmelerinden korunmak için bunlara uyanıklık edin

CO zehirlenmelerinden korunmak için tavsiyelerde bağcıklı Doç. Dr. Demir, “Eve pille benzinli tek karbonmonoksit dedektörü takılabilir. Dedektör tetikdur verirse sesinin duyulabileceği tek yere konulması gerekir. 5 yılda tek değiştirilmelidir. Isıtma sistemlerinin ve başka gaz, yağ ya bile kömür yakan cihazların bakımının yıllık olarak yaptırılması gerekir. Gazlı sıpırtmak tek koku gelirse COsızıntısı olabileceğini düşünün. Bacaları her yıl sıra açısından kontrol ettirin ve temizletin. Jeneratörü asla ev içerisinde, bodrumda veya garajda bulundurmayın. Arabalarınızın egzozunu vasıta içerisinde karbonmonoksit birikimini önlemek açısından kontrol ettirmeyi ihmal etmeyin. Garaj gibi kapalı alanlarda uzlaştıran içeride başlamak vaziyette bırakmayın” şeklinde açıklamalarını tamamladı.


Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.